Một buổi sinh hoạt chi bộ mẫu tại Chi bộ Kiểm tra nội bộ (Đảng bộ Cục Thuế tỉnh Lai Châu).
Tầm quan trọng của sinh
hoạt chi bộ
Sinh hoạt chi bộ là hoạt động thường xuyên của chi bộ đảng. Bác
Hồ viết: “Đảng mạnh là do các chi bộ mạnh. Chi bộ mạnh là do các đảng viên
hăng hái và gương mẫu”(1). Chất lượng sinh hoạt
chi bộ là một trong những yếu tố quan trong quyết định kết quả công tác xây
dựng, chỉnh đốn Đảng. Sinh hoạt chi bộ là phương cách để phòng bệnh từ sớm, từ
xa; chữa trị bệnh khi căn bệnh đó “còn trong trứng nước”. Sinh hoạt chi bộ là
trường học để rèn luyện cấp ủy, rèn luyện bí thư cấp ủy và cũng là trường học
để rèn luyện đảng viên. Tư tưởng, đạo đức, phong cách của mỗi cấp ủy viên, đảng
viên đều được biểu hiện và được rèn luyện, chỉnh sửa uốn nắn trong chi bộ. Chi
bộ là tổ chức cơ sở, là hạt nhân hệ thống chính trị cơ sở, đồng thời cũng là
nơi đảng viên sịnh hoạt nhiều nhất. Thông qua sinh hoạt chi bộ để thực hiện
nhiệm vụ chính trị, đồng thời bộc lộ tính cách, sở trường, thế mạnh cũng như
thiếu sót, khuyết điểm của đảng viên. Từ chi bộ, đảng viên có điều kiện để rèn
luyện, phấn đấu, từng bước giữ gìn, nâng cao phẩm chất đạo đức, bản lĩnh, lập
trường cách mạng.
Còn nhiều băn khoăn
Sinh hoạt chi bộ là công
việc định kỳ hằng tháng. Vì cứ mỗi tháng diễn ra một lần và khi so sánh nội
dung sinh hoạt giữa các tháng, dường như gần giống nhau nên xuất hiện tình trạng
coi nhẹ sinh hoạt chi bộ. Đánh giá chưa đúng mức tầm quan trọng, cũng như tác
dụng của sinh hoạt chi bộ không chỉ xuất hiện ở một số đảng viên bình thường mà
còn có thể có ở một số cấp ủy viên và đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo trong hệ
thống chính trị, từ đó dẫn đến một số tình trạng: Coi trong công tác chuyên môn
hơn sinh hoạt chi bộ, từ đó xếp lịch làm việc “ưu tiên” họp chuyên môn trước,
họp chi bộ sau, hoặc “tiện thể” lồng ghép công tác đảng sau khi họp chính
quyền. Chi ủy chuẩn bị nội dung không chu đáo, cẩn thận, đến khi họp chi bộ
điều hành lúng túng, không rõ trọng tâm, chủ đề buổi sinh hoạt. Đảng viên không
được thông tin trước về nội dung cụ thể nên không chuẩn bị ý kiến phát biểu,
tham luận. Trong hội nghị chi bộ hoặc là không tham gia ý kiến, hoặc là phát
biểu qua loa, chiếu lệ, thậm chí lan man không đúng chủ đề.
Tình trạng họp chi bộ
không phát biểu ý kiến, “mũ ni che tai” đang xảy ra ở mức độ rất đáng lo
ngại ở một bộ phận đảng viên, nhất là đảng viên mắc bệnh “cơ hội”, đảng viên
trẻ tuổi đời, ít tuổi đảng. Tình trạng không được nói (thời gian họp chi bộ
không đủ, lãnh đạo độc đoán, chuyên quyền, hách dịch, thiếu dân chủ), không dám
nói (người nói sợ mất lòng cấp trên) thì sinh hoạt chi bộ chỉ là hình thức mà
không thực chất. Các “sản phẩm” của cuộc họp đầy đủ nhưng không có chất lượng.
Nghị quyết thông qua trong phiên họp thiếu dân chủ, không ai dám nói lên ý kiến
quan điểm cá nhân của minh, nhất là ý kiến khác với bí thư chi bộ thì văn kiện
đó chỉ là sự “hợp thức hóa” ý chí của thiểu số. Đảng viên không dám nói cũng có
nghĩa là không dám đấu tranh phê bình và tự phê bình. Tự phê bình và phê bình
là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng ta. Có tự phê bình và phê bình mới
tìm ra những căn bệnh đang phá hoại cơ thể của Đảng, bắt đúng bệnh sẽ tìm được
đúng thuốc để chữa trị.
Những giải pháp căn bản
Để nâng cao chất lượng
sinh hoạt chi bộ, xin đề xuất các cấp ủy quan tâm làm tốt một số nhiệm vụ, giải
pháp sau:
Một là, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của
sinh hoạt chi bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Kết luận là cần phải ra sức
củng cố các chi bộ, để tất cả các chi bộ trở nên thật sự là hạt nhân lãnh đạo
của Đảng ở mọi bộ, mọi ngành, mọi nghề, mọi nơi”(2). Ý thức tốt trong sinh hoạt chi bộ bắt nguồn từ nhận thức
về vị trí của chi bộ trong bộ máy tổ chức và cơ chế vận hành của Đảng. Chi bộ
là hạt nhân, hạt nhân tốt thì Đảng khỏe mạnh và hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo
đất nước. Do đó, cần tuyên truyền, giáo dục cho đội ngũ đảng viên toàn Đảng
thấy rõ nghĩa vụ, trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ. Thấy rõ tầm quan trọng
của sinh hoạt chi bộ để sẵn sàng tâm thế, chuẩn bị nội dung phát biểu, góp ý
thật xác đáng vào các quyết định của chi bộ. Nêu cao tinh thần tự giác và chủ
động của cấp uỷ viên cũng như từng đảng viên. Việc nhớ lịch họp, chuẩn bị nội
dung phát biểu, cân nhắc để biểu quyết tại hội nghị… là những việc bắt buộc
phải nhớ, phải làm trước khi bước vào cuộc họp chi bộ.
Hai là, chuẩn
bị tốt nội dung cuộc họp. Trước khi sinh hoạt chi bộ, chi ủy cần họp
để chuẩn bị nội dung cho cuộc họp chi bộ, thông qua dự thảo nghị quyết của chi
bộ. Phiên họp chi ủy thường chỉ có 3 hoặc 5 chi ủy viên, tất cả có thể “đặt lên
bàn”, nói thẳng, nói thật; giải quyết những vướng mắc, những chỗ chưa thống
nhất giữa các chi ủy viên. Khi chi ủy đã thống nhất, phát ngôn của chi ủy viên
phải tuyệt đối chấp hành ý kiến tập thể chi ủy đã kết luận, không được nói,
viết ý kiến cá nhân trái với ý kiến tập thể.
Chủ động thông báo lịch
họp và chương trình nghị sự phiên họp. Đối với chi bộ lãnh đạo
nhiệm vụ chính trị ở những địa bàn ổn định, đảng viên tập trung, đặc biệt là
chi bộ “hưu trí” có thể định kỳ một ngày cố định trong tháng để họp chi bộ. Cố
định ngày họp chi bộ để đảng viên chủ động công việc chuyên môn và sinh hoạt
gia đình để tham gia đầy đủ, đúng giờ và chuẩn bị nội dung phát biểu chu đáo.
Đối với những chi bộ mà đối tượng lãnh đạo là những đơn vị công tác hợp thành
bởi nhiều chuyên môn khác nhau, địa bàn trải dài nhiều địa phương, thậm chí ở
ngoài nước… thì cần lựa chọn ngày “tối ưu” để đảng số cao nhất, nội dung thảo
luận kỹ nhất và quyết nghị chuẩn xác nhất.
Ba là, chú trọng công tác điều hành của người đứng đầu chi bộ,
bởi điều hành linh hoạt, giải quyết các phần việc gọn gàng, đúng quy định, khơi
gợi được nhiều ý kiến cá nhân, thảo luận kỹ lưỡng, kết luận chuẩn xác và biểu
quyết thông qua nghị quyết là những nhân tố quyết định thành công tốt đẹp của
một cuộc sinh hoạt chi bộ. Quá trình điều hành sinh hoạt chi bộ cần bảo đảm
đúng quy định và hướng dẫn của cấp trên, đúng chương trình nghị sự đã thông báo;
đúng nguyên tắc tập trung dân chủ; các quyết nghị của chi bộ phải đúng trình
tự, thủ tục. Người chủ trì cần nắm chắc, vững nguyên tắc, có kiến thức về xây
dựng Đảng. Đối với những bí thư chi bộ mới được bầu giữ chức vụ thường chưa có
nhiều kinh nghiệm cũng như kiến thức về Đảng nên dễ lúng túng, bị động trong
điều hành cuộc họp. Theo đó, cần tích cực học tập, nghiên cứu và rèn luyện
trong thực tiễn.
Bốn là, phát huy dân chủ, tôn trọng và bảo lưu ý kiến đảng viên và
ý kiến thuộc về thiểu số. Nguyên tắc quan trọng nhất trong tổ chức,
sinh hoạt đảng là nguyên tắc tập trung dân chủ. Trong những nội dung chính yếu
của nguyên tắc này có nội dung: “trước khi biểu quyết, mỗi thành viên được
phát biểu ý kiến của mình, đảng viên có ý kiến thuộc về thiểu số được quyền bảo
lưu và báo cáo lên cấp ủy cấp trên”(3) . Việc phát biểu ý kiến tại cuộc họp chi bộ vừa quyền lợi, vừa
là nghĩa vụ của đảng viên, nghị quyết của phiên họp, cũng như các quyết định
của chi bộ sẽ đúng đắn nhất khi chúng ta phát huy được quyền dân chủ của đảng
viên. Chất lượng sinh hoạt chi bộ tốt, đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, cộng
với tình thương yêu đồng chí lẫn nhau là liều “vắc-xin” hiệu quả để phòng và
chống nguy cơ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn
biến", "tự chuyển hóa" trong Đảng ta hiện nay.
(Nguồn: xaydungdang.org.vn)
_________________________
(1). Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG-ST, H, 2011, tập 13, tr.29.
(2). Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG-ST, H, 2011, tập 13, tr.30.
(3). Điều lệ Đảng, Nxb CTQG-ST, H, 2020, tr.18.