Ban Tuyên giáo Trung ương tổng kết công tác tuyên truyền năm 2023

(nguồn news.vnanet.vn)

Đặt vấn đề

Công tác tư tưởng (CTTT) là một trong những hoạt động quan trọng nhất của đảng cộng sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa nhằm xác lập, phát triển hệ thống tư tưởng xã hội chủ nghĩa, hình thành niềm tin, định hướng giá trị, xây dựng thế giới quan khoa học cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân trong toàn xã hội, thúc đẩy mọi người hành động tích cực, sáng tạo, thực hiện thắng lợi mục tiêu xã hội chủ nghĩa. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa X) của Đảng chỉ rõ: “Công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ hoạt động của Đảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi đắp nền tảng chính trị của chế độ, tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, khẳng định và nâng cao vai trò tiên phong của Đảng về chính trị, lý luận, trí tuệ, văn hóa và đạo đức; thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. 

Quận Hà Đông nằm ở phía Tây Nam trung tâm Thủ đô Hà Nội. Đây vốn là thủ phủ của tỉnh Hà Tây trước đây và hiện nay đang là địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh và mạnh của thành phố Hà Nội. Đảng bộ quận Hà Đông có tổng số 57 tổ chức cơ sở đảng trực thuộc với trên 21.300 đảng viên. Nhận thức được tầm quan trọng của CTTT, thời gian qua, Đảng bộ quận Hà Đông thành phố Hà Nội (sau đây gọi là Đảng bộ quận) đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện CTTT đạt nhiều kết quả. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, CTTT của Đảng bộ quận cũng còn bộc lộ một số hạn chế cần sớm được khắc phục. Do vậy, nâng cao hơn nữa chất lượng CTTT của Đảng bộ quận là một nhiệm vụ cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.

1. Tình hình công tác tư tưởng của Đảng bộ quận Hà Đông thành phố Hà Nội

1.1. Ưu điểm

Một là, nhận thức, trách nhiệm và năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai công tác tư tưởng của các chủ thể, lực lượng đã từng bước được nâng lên, cơ bản đáp ứng với yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ quận.

Các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Đảng bộ quận đã thường xuyên căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm và điều kiện của từng cơ quan, đơn vị, xây dựng nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về CTTT (bao gồm: Nghị quyết chuyên đề về công tác tư tưởng; Nghị quyết thực hiện các chỉ thị, quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Thường vụ Thành ủy, Ban thường vụ Quận ủy...); các nghị quyết chuyên đề đã đi sâu đánh giá kết quả lãnh đạo và chỉ ra những hạn chế, bất cập trong thực hiện nhiệm vụ, trong đó thường xuyên quan tâm tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên, nhân dân, xác định rõ phương hướng, yêu cầu và những giải pháp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành có hiệu quả CTTT trong từng giai đoạn. Định kỳ hàng tháng, hàng quý, cấp ủy các cấp đều tổ chức kiểm tra, liên hệ kiểm điểm việc thực hiện nghị quyết ở cơ sở gắn với cương vị, trách nhiệm từng tổ chức, cá nhân; chú trọng củng cố kiện toàn đội ngũ cán bộ làm CTTT, thường xuyên bồi dưỡng,câp nhật kỹ năng tiến hành CTTT cho cán bộ các cơ quan, đơn vị thuộc Đảng bộ quận. 

Đảng bộ quận hiện có 149 cán bộ, công chức làm công tác tuyên giáo từ Quận tới cơ sở, 100% có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên. Về trình độ lý luận chính trị: 65 đồng chí trình độ cao cấp, cử nhân LLCT, 84 đồng chí trung cấp LLCT; có 30 báo cáo viên cấp Quận hoạt động dưới sự quản lý, điều hành của Ban Tuyên giáo Quận ủy (trong đó có 5 báo cáo viên cấp Thành phố); 250 tuyên truyền viên được tổ chức ở tất cả các chi, đảng bộ do cấp ủy cơ sở chỉ định. Ngoài ra, MTTQ và các đoàn thể từ Quận đến cơ sở cũng xây dựng được đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên của tổ chức mình với trên 500 người là ủy viên Ban chấp hành, cán bộ các chi hội, chi đoàn[4]. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ làm CTTT của Đảng bộ quận cơ bản đủ về số lượng, chất lượng đảm bảo theo yêu cầu, nhiệt tình và có trách nhiệm.

Hai là, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng của Đảng bộ quận đã từng bước được đổi mới, ngày càng thể hiện được sự hợp lý và hiệu quả.

Xuất phát từ tính chất, yêu cầu nhiệm vụ và những đặc điểm về địa bàn, lĩnh vực công tác cụ thể, những năm qua, Đảng bộ quận đã triển khai CTTT với những nội dung, hình thức linh hoạt, bám sát đặc thù hoạt động của các cơ quan, đơn vị và điều kiện của mỗi địa bàn cụ thể. Thường trực Quận ủy, BTV Quận ủy đã chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức CTTT theo hướng gắn với đặc thù của từng cơ quan, đơn vị. 

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên được tiến hành một cách nghiêm túc và đạt được kết quả cao. Công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị đảm bảo đúng đối tượng, thời gian mở lớp phù hợp với tình hình thực tế. Công tác nắm bắt tư tưởng, dư luận xã hội được quan tâm chỉ đạo thường xuyên, kịp thời phát hiện những hành vi, biểu hiện lệch lạc về tư tưởng chính trị của một số cán bộ, đảng viên và nhân dân; từ đó định hướng dư luận, đồng thời có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời, góp phần giữ vững ổn định chính trị ngay tại cơ sở. Đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên dư luận xã hội được quan tâm củng cố, kiện toàn, duy trì hoạt động nề nếp, hiệu quả. Công tác tuyên truyền, cổ động được tiến hành với nhiều nội dung, hình thức, phương pháp phong phú, hiệu quả nhằm tuyên truyền, phổ biến nhiệm vụ, tuyên truyền những gương tốt, việc tốt...

Ba là, sự ổn định về chính trị và kết quả xây dựng Đảng bộ quận có chuyển biến tích cực, cơ bản đáp ứng yêu cầu mục tiêu CTTT và yêu cầu đổi mới chỉnh đốn Đảng trong tình hình mới.

Nhiều năm qua, công tác tư tưởng của Đảng bộ quận đạt được nhiều kết quả, cũng nhờ quận có tình hình chính trị ổn định, không xảy ra vụ việc mâu thuẫn, điểm nóng. Cùng với đó, kết quả công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ quận chuyển biến rõ nét qua từng năm, thể hiện ở số lượng tổ chức cơ sở đảng đạt danh hiệu hoàn thành xuất sắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ năm sau cao hơn năm trước, từ đó tạo dựng được sự đồng thuận trong Đảng và Nhân dân; củng cố và gia tăng niềm tin của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền các cấp. Phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực trong năm qua đã có bước phát triển toàn diện, nhiều tập thể và cá nhân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, các gương điển hình tiên tiến của người lao động có ảnh hưởng tích cực đến các phong trào thi đua, góp phần vào thắng lợi trong nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, ổn định an ninh chính trị trên địa bàn Quận. 

1.2. Hạn chế

Bên cạnh kết quả đạt được, CTTT của Đảng bộ quận vẫn còn một số tồn tại, hạn chế:

Việc tổ chức triển khai học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; việc xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện nghị quyết của Đảng chưa được coi trọng đúng mức; công tác nắm bắt tư tưởng, dư luận nhân dân có lúc còn chưa kịp thời; việc thông tin tình hình ở một số địa phương, cơ sở, nhất là các vụ việc có tính chất phức tạp, liên quan đến an ninh trật tự còn chưa nhanh nhạy; công tác tuyên truyền, vận động các lực lượng và nhân dân tham gia giải quyết "điểm nóng", nhất là các vụ việc phức tạp hiệu quả còn hạn chế; công tác đấu tranh, phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ hiệu quả chưa cao. Nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành CTTT của một số tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ quận còn biểu hiện giáo điều, rập khuôn, máy móc, thiếu linh hoạt. 

Những tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó phải nói đến một số nguyên nhân như: Sự biến động phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và sự tác động của mặt trái kinh tế thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng, tình cảm, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân quận Hà Đông. Sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, thông qua chiến lược “Diễn biến hòa bình” đã làm cho niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, vào con đường đi lên CNXH của một số cán bộ, đảng viên, nhân dân bị suy giảm. Đất nước sau gần 40 năm đổi mới nhưng trong thực tế việc vận hành cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa còn gặp nhiều lúng túng, thiếu sót, tình hình kinh tế xã hội còn gặp những khó khăn thách thức do dịch bệnh; tình trạng suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, tệ quan liêu tham nhũng trong xã hội đã ảnh hưởng, tác động đến tư tưởng, tình cảm, niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân quận Hà Đông, do đó gây những khó khăn, trở ngại cho quá trình tiến hành CTTT và làm hạn chế chất lượng, hiệu quả CTTT của Đảng bộ quận.

Nhận thức, trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và kinh nghiệm tiến hành CTTT của một số cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chức năng trong Đảng bộ quận còn có mặt hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng CTTT trong tình hình mới. Việc quán triệt và thực hiện các khâu, các bước, nguyên tắc của CTTT còn bộc lộ những bất cập, hạn chế nhất định. Năng lực cụ thể hóa nghị quyết cấp trên vào thực tiễn của một số cấp ủy cơ sở chưa thật sát với tình hình, nhiệm vụ và đặc điểm, đối tượng của đơn vị.

Công tác quản lý tư tưởng của Đảng bộ quận có lúc, có nơi, có bộ phận còn lỏng lẻo, nhất là trong quản lý các mối quan hệ của cán bộ, đảng viên. Năng lực tiến hành công tác tư tưởng của một số cấp ủy và cán bộ làm công tác tư tưởng trong Đảng bộ quận chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và sự phát triển của các đối tượng. Thực tế, những năm gần đây, nhiều tình huống tư tưởng phức tạp nảy sinh, CTTT của Đảng bộ Quận không theo kịp tình hình, tính chủ động đi trước của CTTT không được phát huy, chủ yếu đi sau giải quyết hậu quả. Việc chủ động trong nắm bắt và giải quyết tư tưởng của cán bộ, đảng viên ở một số cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chức năng còn hạn chế. Lực lượng cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ quận hoạt động trong nhiều lĩnh vực, trong điều kiện mặt trái của cơ chế thị trường và suy thoái sau dịch bệnh Covid-19 đã và đang tạo ra những thách thức không thể xem thường. 

2. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ quận Hà Đông trong thời gian tới

Thứ nhất, cần tạo chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng đối với tiếp tục nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ quận, thành phố Hà Nội. 

Đây là giải pháp có vị trí quan trọng hàng đầu, tạo cơ sở, tiền đề để nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận. Để tạo được chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng, trước hết là của các cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chức năng đối với nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận cần tập trung thực hiện tốt các nội dung, biện pháp sau: Giáo dục cho các cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp nhận thức sâu sắc, về vai trò, về vị trí của CTTT và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận. Nội dung giáo dục, quán triệt cần tập trung vào lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng, các chỉ thị, nghị quyết của Thành ủy và Quận ủy về CTTT và đổi mới nâng cao chất lượng CTTT trong tình hình mới. Giáo dục cho các cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan tuyên giáo quán triệt, nắm vững các quan điểm, đường lối, chủ trương, phương hướng về CTTT và đổi mới CTTT. Giáo dục làm cho các tổ chức, lực lượng có liên quan nhận thức rõ vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, phạm vi, quyền hạn của mình trong tiến hành và nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận. 

Thứ hai, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức công tác tư tưởng của Đảng bộ quận, thành phố Hà Nội.

Đây là yêu cầu khách quan, đồng thời cũng là phương pháp hết sức quan trọng mang tính đột phá để nâng cao chất lượng, hiệu quả CTTT trong tình hình mới. Đổi mới nội dung, phương thức CTTT của đảng bộ Quận phải hướng tới mục tiêu là nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của CTTT, theo hướng nâng cao nhận thức chính trị, củng cố bản lĩnh, lập trường, xây dựng niềm tin, ý chí quyết tâm và “truyền lửa” cho cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân; tập trung giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng và chủ động đấu tranh có hiệu quả trên mặt trận tư tưởng, lý luận; kết hợp chặt chẽ giữa "xây" và "chống", lấy "xây" là chính; đảm bảo cho mọi cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, nhận thức rõ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, ra sức phấn đấu thực hiện đường lối, chủ trương, cương lĩnh, điều lệ Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Đổi mới nội dung, phương thức CTTT đòi hỏi phải phát huy vai trò, trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, của các cấp, các ngành, MTTQ và các đoàn thể, trong đó đặc biệt đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, vai trò tham mưu của ban tuyên giáo.

Đổi mới nội dung, phương thức CTTT của Đảng bộ quận đòi hỏi phải toàn diện, đồng bộ, tuy nhiên xuất phát từ nội dung, phương thức CTTT, cần tập trung làm tốt một số nội dung, biện pháp chủ yếu sau: nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của CTTT, phục vụ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị, phù hợp với từng giai đoạn, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội; đẩy mạnh tuyên truyền học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, phù hợp với từng đối tượng, theo hướng cụ thể, thiết thực. Đổi mới công tác bồi dưỡng, giáo dục lý luận, nâng cao bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức, kiến thức và kỹ năng thực tiễn của cán bộ đảng viên. Tập trung hướng mạnh CTTT về cơ sở, bám sát từng địa bàn dân cư.

Thứ ba, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng cơ quan chức năng và đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng của Đảng bộ quận.

Đây là một trong những giải pháp hết sức quan trọng, vì nó trực tiếp góp phần vào xây dựng và phát huy vai trò của lực lượng nòng cốt và chuyên trách trong tiến hành CTTT của Đảng bộ quận. Kiện toàn tổ chức phải tiến hành song song với nâng cao chất lượng các cơ quan chức năng và đội ngũ cán bộ chuyên trách làm CTTT của Đảng bộ quận, phải hướng tới mục tiêu là kiện toàn, hoàn thiện bộ máy chuyên trách làm công tác tuyên giáo các cấp, đồng thời kiện toàn đội ngũ cán bộ báo cáo viên chuyên trách làm CTTT của Đảng bộ quận có số lượng đủ, cơ cấu hợp lý, chất lượng ngày càng cao đảm bảo đáp ứng ngang tầm nhiệm vụ. Thường xuyên tổ hức tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức kỹ năng, kinh nghiệm làm CTTT cho đội ngũ cán bộ chuyên trách CTTT của Đảng bộ quận.

Thứ tư, tăng cường đầu tư trang thiết bị và khai thác sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất phục vụ nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng bộ quận.

Hệ thống cơ sở vật chất, các phương tiện, điều kiện là một yếu tố không thể thiếu đảm bảo cho nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, công cụ, phương tiện cho CTTT. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào nâng cao chất lượng CTTT của Đảng bộ quận. Để quá trình tăng cường đầu tư, đổi mới cơ sở vật chất, trang bị phương tiện cho CTTT của Đảng bộ quận hiện nay có hiệu quả, cần thực hiện tốt những nội dung biện pháp sau:

Việc tăng cường cơ sở vật chất, đầu tư trang bị phương tiện CTTT của Đảng bộ quận cần tiến hành một cách phù hợp, có lộ trình và hiệu quả nhất với điều kiện, khả năng cho phép. Chú ý khai thác, sử dụng các hình thức, phương tiện CTTT truyền thống như hệ thống loa truyền thanh từ phường đến các tổ dân phố; các hình thức tuyên truyền miệng; phát tờ rơi; khẩu hiệu; tranh cổ động... phát huy hiệu quả các phương tiện, trang thiết bị CTTT hiện đại như phát thanh, truyền hình, internet, các báo của Trung ương, của địa phương, hệ thống biển bảng LED...

Gắn quá trình đổi mới, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị với nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện có trong CTTT của Đảng bộ quận để theo kịp xu thế của thời đại hiện nay. Quá trình tăng cường cơ sở vật chất, hiện đại hóa trang bị phương tiện CTTT của Đảng bộ quận cần tiến hành đồng thời với việc nâng cao trình độ làm chủ, khai thác các trang thiết bị phương tiện của chủ thể CTTT, động viên tinh thần tìm tòi, sáng tạo, phát huy sáng kiến của cán bộ, đảng viên, nâng cao việc khai thác sử dụng các trang thiết bị phương tiện hiện có. 

Kết luận

Công tác tư tưởng của Đảng có vai trò hết sức quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng; là nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên của mọi tổ chức đảng và đảng viên. Các cấp ủy phải đẩy mạnh CTTT với tinh thần kiên trì, quyết tâm cao, nỗ lực lớn để góp phần đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự chuyển biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, quyết tâm bảo vệ đến cùng nền tảng tư tưởng của Đảng; góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, xây dựng Đảng thật sự trong sạch, là đạo đức, là văn minh, củng cố và tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với Đảng.

Tài liệu tham khảo:

[1] Đảng Cộng Sản Việt Nam (2008), Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ IX về "Nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới", Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

[2] Đảng bộ quận Hà Đông, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2020-2025.

[3] Đảng bộ quận Hà Đông, Báo cáo Sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XXI của Đảng bộ Quận, định hướng nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2025.