Tỉnh đoàn Bắc
Giang tổ chức Tọa đàm về chuyển đổi số
(nguồn news.vnanet.vn)
Đặt vấn
đề
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội
và đặt ra những thách thức mới, thanh niên Việt Nam được kỳ vọng sẽ phát huy mạnh
mẽ thể lực, trí lực, tâm lực để đóng góp quan trọng cho công cuộc chuyển đổi số
quốc gia. Nhận thức đầy đủ, đúng đắn về vai trò, sứ mệnh và sức mạnh của tuổi trẻ,
thời gian qua đoàn viên, thanh niên tỉnh Quảng Ninh đã chủ động, tích cực tham gia
vào công cuộc chuyển đổi số và đã tạo ra được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần
tạo nên sự chuyển động của hệ thống chính trị và toàn xã hội đối với công cuộc chuyển
đổi số.
1. Vai trò, trách nhiệm của Đoàn Thanh niên tham gia chuyển
đổi số toàn diện
Những chủ
trương, nghị quyết, chính sách phát triển và hỗ trợ mà Đảng và Nhà nước quan tâm
chỉ đạo là căn cứ quan trọng để Đoàn Thanh niên các cấp xây dựng, triển khai các
chương trình, kế hoạch tham gia chuyển đổi số. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết
số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về “Một số chủ
trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”
nhằm hoàn thiện thể chế, tạo thuận lợi cùng các chính sách phát triển hạ tầng thiết
yếu, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, đặc biệt phải kể đến chính sách phát triển
nguồn nhân lực đáp ứng chương trình chuyển đổi số quốc gia.
Trên cơ sở
Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị, Chính phủ ban hành Quyết
định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm
2025, định hướng đến năm 2030”. Quyết định số 749/QĐ-TTg tác động lớn đến
vai trò, nhiệm vụ và hành động của các lớp thanh niên Việt Nam khi tham gia vào
chuyển đổi số. Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021-2030 được
Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định số 1331/QĐ-TTg ngày 24/7/2021 đã thể
hiện quan điểm Chiến lược phát triển thanh niên là một bộ phận cấu thành của Chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030, Chiến lược phát triển nguồn
nhân lực giai đoạn 2021 - 2030 và Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025,
định hướng đến năm 2030. Điều đó khẳng định thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm
trong các chiến lược bồi dưỡng, phát huy nguồn lực con người.
Là tổ chức
tập hợp của những thanh niên ưu tú, là người bạn đồng hành của thanh niên Việt Nam,
Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ
Chí Minh đã lãnh đạo, đồng hành với thanh niên Việt Nam trên hành trình tham gia
chuyển đổi số. Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 - 2027
đã đề ra mục tiêu phát huy tinh thần xung kích, sáng tạo, trách nhiệm của thanh
niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong hội nhập quốc
tế, chuyển đổi số quốc gia, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước
đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đồng thời, Nghị quyết cũng xác định nhiệm vụ đột phá
thứ ba đó là: “Nâng cao năng lực số nhằm hỗ trợ thanh, thiếu niên có nhận thức,
thái độ đúng đắn về chuyển đổi số; trang bị kiến thức, kỹ năng phục vụ giao tiếp
xã hội, học tập, nghiên cứu, giải trí, làm việc, khởi nghiệp sáng tạo,... trong
bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ; góp phần tăng năng suất lao động và năng lực cạnh
tranh quốc gia, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ trong tương lai”[3, tr.52].
Triển khai
thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII,
năm 2023 được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xác định chủ đề công tác là “Năm chuyển đổi số các hoạt động của Đoàn”. Tiếp
đó, “Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số"
được lựa chọn là chủ đề của tháng Thanh niên năm 2023. Điều đó cho thấy nhận thức và quyết
tâm chính trị rất cao của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc đổi mới, nâng
cao chất lượng hoạt động, phát huy vai trò, thế mạnh của thanh niên tham gia thực
hiện chuyển đổi số.
Việc tham
gia chuyển đổi số của Đoàn Thanh niên thể hiện trên một số nội dung cơ bản sau:
i) Các tổ chức đoàn cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của Trung ương, của cấp ủy
cùng cấp thành nghị quyết, chương trình, kế hoạch. ii) Tổ chức các hoạt động tuyên
truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số toàn diện cho đoàn viên, thanh niên. iii) Tổ chức các hoạt động cho đoàn
viên, thanh niên tham gia xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số. iv)
Kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết, về sự tham gia chuyển đổi số của các tổ chức
đoàn.
2. Một số kinh nghiệm của Đoàn Thanh niên tỉnh Quảng Ninh tham
gia chuyển đổi số toàn diện
Hoạt động
của Đoàn Thanh niên tỉnh Quảng Ninh tham gia chuyển đổi số có thể rút ra nhiều kinh
nhiệm cho nhiều tổ chức đoàn tham khảo trong thực hiện nhiệm vụ này.
Thứ nhất, chú trọng các hoạt động nâng cao nhận thức số và năng
lực số cho đoàn viên, thanh niên và nhân dân.
Trong năm
2023, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tập trung chỉ đạo triển khai các hoạt động nâng cao
nhận thức số và năng lực số cho đoàn viên, thanh niên, trọng tâm là gắn với phong
trào thanh niên khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, cụ thể:
Ban Thường
vụ Tỉnh đoàn phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục
và Đào tạo tổ chức thành công cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Quảng Ninh
lần thứ VI, năm 2023 với chủ đề "Thanh niên Quảng Ninh với chuyển đổi số".
Cuộc thi đã thu hút 35 ý tưởng, dự án đăng ký tham gia, trong đó có nhiều ý tưởng,
dự án chứa hàm lượng khoa học công nghệ cao và có tính ứng dụng chuyển đổi số[1, tr.2]. Ngày 29/10/2023,
trong khuôn khổ chương trình Hành trình Thanh niên khởi nghiệp năm 2023 của Trung
ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn - Ban Thư ký Hội
Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh tổ chức Vòng Chung kết Cuộc thi, trao 08 giải
cho các dự án xuất sắc nhất.
Trong năm
2023, các cấp bộ Đoàn tổ chức 17 hội nghị, chương trình tập huấn, tuyên truyền nâng
cao năng lực số của đoàn viên, thanh niên với trên 2.800 lượt đoàn viên, thanh niên
tham gia[1, tr.2],
tập trung một số chuyên đề như: Ứng dụng chuyển đổi số trong các hoạt động và công
tác tuyên truyền của Đoàn; tuyên truyền về phòng chống lừa đảo chiếm đoạt tài sản
trên không gian mạng, cập nhật các phương thức, thủ đoạn phạm tội; hướng dẫn các
kỹ năng an toàn, bảo mật thông tin cơ bản để tự bảo vệ tài khoản, dữ liệu của cá
nhân trên không gian số; đăng ký tài khoản và sử dụng các dịch vụ số mà trọng tâm
là dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ y tế số, giáo dục số, sử dụng các mạng xã hội,
mua bán trực tuyến, thanh toán điện tử và khai thác tiện ích, tài nguyên số trên
Internet. Các hoạt động tiêu biểu như: Ban Thường vụ Tỉnh đoàn phối hợp Đoàn Thanh
niên Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức chương trình tập huấn cho hơn 150 cán
bộ, đoàn viên, thanh niên thành phố Móng Cái nhận thức về thời cơ và thách thức
của chuyển đổi số; giải pháp nâng cao kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin cá nhân
trên không gian mạng trong tháng 2/2023; Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tổ chức Lớp bồi
dưỡng Chuyển đổi số cho cán bộ đoàn, phối hợp Đoàn Thanh niên Bộ Thông tin Truyền
thông và Công an tỉnh tập huấn các chuyên đề về chuyển đổi số trong hoạt động tuyên
truyền của Đoàn, phòng, chống lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng (tháng
11/2023), tổ chức Hội nghị tập huấn trực tuyến về quyền trẻ em, kỹ năng phòng chống
xâm hại, bảo vệ trẻ em, công tác bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tới 13 huyện,
thị, thành đoàn.
Thứ hai, đẩy mạnh các hoạt động tham gia phát triển kinh tế số.
Để góp phần
đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong nhân dân, bám sát hướng dẫn của Ban
Thường vụ Tỉnh đoàn về mô hình Chợ 4.0 - Thanh toán không dùng tiền mặt, các huyện,
thị, thành đoàn đã chủ động lựa chọn địa bàn để triển khai, phối hợp với Ban Quản
lý chợ, các ngân hàng, nhà mạng, các tiểu thương của chợ lấy thông tin các kiot
để tuyên truyền, vận động các hộ kinh doanh lập tài khoản ngân hàng, tạo mã QR-Code
thông tin tài khoản chủ kiot để có thể thanh toán qua tài khoản ngân hàng, ví điện
tử mà không cần dùng tiền mặt... Trong năm 2023, toàn Đoàn đã triển khai thực hiện
22 mô hình Chợ 4.0 - Thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn Tỉnh, qua đó hỗ
trợ tạo mã QR-Code thanh toán miễn phí (bằng bộ nhận diện riêng của Đoàn Thanh niên)
cho hơn 2.500 hộ kinh doanh, tiểu thương tại các chợ dân sinh, tổng nguồn lực triển
khai mô hình trên 300 triệu đồng[1,
tr.3]. Mô hình không chỉ được tập trung thực hiện ở địa bàn thành
thị mà còn đang phủ rộng đến cả vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, được
nhân dân hưởng ứng và tham gia.
Ngoài ra
trong năm 2023, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tích cực chỉ đạo tổ chức các hoạt động tập
huấn cho đoàn viên, thanh niên về khai thác tiềm năng kinh tế số trong phát triển
quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm khởi nghiệp thanh niên; quảng bá du lịch
bản địa trên không gian số. Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tổ chức 03 Hội nghị
tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng kinh doanh trên sàn thương mại điện tử cho trên
700 lượt đoàn viên, thanh niên; đoàn cấp huyện tổ chức 06 chương trình tập huấn,
toạ đàm về kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, khởi nghiệp trong thời đại 4.0
với sự tham gia của trên 1.000 lượt đoàn viên, thanh niên[1, tr.4]. Đoàn viên, thanh niên được tìm hiểu
về thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiktok...); cách tiếp cận khách hàng trên
sàn thương mại điện tử; cách chụp ảnh, xây dựng nội dung hình ảnh sản phẩm chuẩn
marketing; chiến lược xây dựng, phát triển video ngắn; kỹ năng livestream bán hàng
trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử... Đồng thời, đoàn viên thanh niên
được hướng dẫn sử dụng mạng xã hội để tìm kiếm, kết nối thị trường tiêu thụ cho
các sản phẩm OCOP chủ lực của địa phương.
Thông qua
các hoạt động tập huấn của tổ chức Đoàn - Hội đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế
thanh niên ứng dụng chuyển đổi số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nông sản, các
mô hình Câu lạc bộ thanh niên cùng phát triển kinh tế. Nổi bật là mô hình Câu lạc
bộ Streamer Móng Cái. Các thành viên Câu lạc bộ hỗ trợ nhau trong việc sử dụng công
nghệ vào kinh doanh, cùng chia sẻ kinh nghiệm tạo dựng thương hiệu của riêng mình
trên các nền tảng số; kết nối, hỗ trợ, góp phần đưa các sản phẩm, OCOP địa phương
tiếp cận với các thị trường lớn trong và ngoài nước, tạo được chuỗi liên kết hiệu
quả giữa sản xuất và bán hàng. Bên cạnh đó, Câu lạc bộ thường xuyên tổ chức các
hoạt động tập huấn, mời chuyên gia về trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn cách thức xây
dựng kênh Tiktok; chỉnh sửa video ngắn bằng điện thoại, kỹ năng, các “mẹo” khi livestream
bán hàng trên nền tảng số. Trong thời gian tới, thành viên Câu lạc bộ đang hướng
tới livestream trực tiếp ngoài thực địa để quảng bá, kinh doanh sản phẩm thủy sản
tươi sống của đoàn viên, thanh niên và nhân dân.
Thứ ba, tập trung các hoạt động tham gia phát triển xã hội số.
Triển khai
Đề án số 06 của Chính phủ về “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và
xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia”, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn chỉ đạo
đoàn cấp huyện và cơ sở duy trì các đội hình Tổ công nghệ số cộng đồng phối hợp
chặt chẽ với lực lượng công an để tuyên truyền, hướng dẫn người dân kích hoạt tài
khoản định danh điện tử và cài đặt VNeID.
Tiếp tục
triển khai Đề án “Phát huy vai trò của thanh niên trong công tác tuyên truyền, vận
động, hướng dẫn dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4 cho người dân tại khu dân cư
trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2019 - 2025”, Trong năm 2023, đoàn viên, thanh niên
đã hỗ trợ trên 50.000 lượt người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4[1, tr.5].
Bên cạnh
việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ theo các Đề án, tổ chức đoàn các cấp luôn phát
huy vai trò là lực lượng nòng cốt tham mưu cấp uỷ, chính quyền tổ chức các hoạt
động tuyên truyền về chuyển đổi số toàn diện, tham gia xây dựng chính quyền số,
kinh tế số và xã hội số; trong đó đoàn viên, thanh niên khối công chức, viên chức
trẻ tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Ba trách nhiệm”, tích cực tham gia ứng dụng chuyển
đổi số trong thực thi công vụ. Các hoạt động tiêu biểu: Một là, Đoàn Thanh niên Cục Thuế tích cực ra
quân hướng dẫn người nộp thuế đăng ký, sử dụng Etax Mobile. Hai là, Đoàn Thanh niên Cục Hải quan tỉnh đề
xuất nhiều sáng kiến, cải tiến trong các lĩnh vực thu ngân sách nhà nước, hỗ trợ
đồng hành doanh nghiệp, xử lý vi phạm; tham mưu xây dựng Phần mềm theo dõi việc
thực hiện kết luận thanh tra - kiểm tra của Cục Hải quan tỉnh. Ba là, Đoàn Thanh niên Trung tâm Phục vụ hành
chính công tỉnh tham mưu đưa các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh vào Trung
tâm, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi thuê bao chính chủ để
nộp hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến; xây dựng clip và tài liệu hướng
dẫn người dân nộp hồ sơ cấp hộ chiếu phổ thông trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công
quốc gia, Cổng Dịch vụ công của Bộ Công an. Bốn
là, Đoàn Thanh niên Sở Y tế đăng ký và thực hiện các phần việc thanh
niên cải tiến kỹ thuật về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của đơn vị
như Ứng dụng hệ thống Thanh toán không dùng tiền mặt (sử dụng kết nối qua ngân hàng
và quét mã QR code để thanh toán); Xây dựng hệ thống lấy số, xếp hàng thông minh
(triển khai hệ thống lấy số điện tử, xếp hàng tại phòng khám bằng màn hình chờ và
hướng dẫn người bệnh xếp hàng chờ); Xây dựng hệ thống đăng ký khám online trên website
của bệnh viện (đoàn viên trực tổng đài hỗ trợ người dân đăng ký).
Kết luận
Những kết
quả mà Đoàn Thanh niên tỉnh Quảng Ninh đạt được trong tham gia chuyển đối là rất
đậm nét, thể hiện toàn diện trên cả ba mặt: về nâng cao nhận thức số và năng lực
số cho đoàn viên, thanh niên và nhân dân; tham gia phát triển kinh tế số; tham gia
phát triển xã hội số. Kết quả đó đã góp phần vào tốc độ chuyển đổi số toàn diện
của tỉnh Quảng Ninh nói chung và cả nước nói riêng. Trong thời gian tới, với việc
triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực số cho thanh, thiếu niên Quảng Ninh
giai đoạn 2023-2025” với những mục tiêu và giải pháp cụ thể, cách làm sáng tạo của
Đoàn Thanh niên Tỉnh Quảng Ninh thì chuyển đổi số sẽ thực sự trở thành động lực,
phương thức để đoàn viên, thanh niên phát triển bản thân, tạo đột phá nhằm góp phần
hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Tài liệu
tham khảo:
[1] Ban Chấp
hành Đoàn Tỉnh Quảng Ninh (2023), Báo cáo số 136-BC-TĐTNPT ngày 14/12/2023, Báo cáo kết quả triển khai các hoạt động tham gia chuyển
đổi số toàn diện năm 2023, Quảng Ninh.
[2] Bộ Chính
trị (2019), Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019
về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư”.
[3] Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2022), Văn kiện
Đại hội đại biểu toàn quốc thứ XII (2022 - 2027), Nxb. Thanh niên, Hà
Nội.
[4] Thủ tướng
Chính phủ (2020), Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày
03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số
quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
[5] Thủ tướng
Chính phủ (2021), Quyết định số 1331/QĐ-TTg của
Thủ tướng Chính phủ ngày 24/07/2021, Ban hành Chiến lược phát triển thanh niên Việt
Nam giai đoạn 2021- 2030.