Đặt vấn đề

Trải qua 7 thập kỷ xây dựng và trưởng thành (1953-2023), được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Bác Hồ, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương và Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị khu vực I đã khắc phục mọi khó khăn, tích cực, chủ động, sáng tạo, không ngừng phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Ngày nay, công cuộc đổi mới toàn diện đất nước tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Trên cơ sở quán triệt sâu sắc các chủ trương, đường lối của Đảng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong tình hình mới; phát huy thành tích đạt được, Học viện đã chủ động sắp xếp lại tổ chức, từng bước đổi mới toàn diện công tác đào tạo, bồi dưỡng, tạo sự phát triển vượt bậc về quy mô, loại hình và chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng.

1. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện Chính trị khu vực I

Học viện Chính trị khu vực I, thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh được thành lập năm 1953. Học viện có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt và dự nguồn cho cấp trưởng, phó phòng và tương đương của các Bộ, Ban, Ngành Trung ương và các Sở, Huyện, Quận, Thị xã; đào tạo, bồi dưỡng chức danh Bí thư Đảng ủy, Giám đốc doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn được phân công; đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ lý luận chính trị cho nước bạn Lào; đào tạo đại học và cao học một số chuyên ngành theo sự phân cấp của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Lịch sử truyền thống 70 năm qua là lịch sử của một chặng đường đầy khó khăn, gian khổ, nhưng cũng rất vẻ vang, tự hào của Học viện Chính trị khu vực I trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; gắn liền với sự lớn mạnh trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của đất nước nói chung và của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nói riêng.

Khi mới thành lập, dù gặp rất nhiều khó khăn, nhưng Học viện đã nỗ lực, tập trung thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho Đảng và Nhà nước, vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cán bộ đối với sự nghiệp cách mạng xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, vừa phục vụ sự nghiệp cách mạng đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Từ một trường Đảng ra đời trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, với chức năng chủ yếu lúc đầu là đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp huyện cho Đảng, Nhà nước, phục vụ sự nghiệp “kháng chiến, kiến quốc”. Dưới sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện, đặc biệt là người đứng đầu Học viện qua các thời kỳ. Đến nay, Học viện Chính trị khu vực I đã trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo quản lý, cán bộ khoa học lý luận chính trị của Đảng, Nhà nước; các tổ chức chính trị - xã hội; các doanh nghiệp Nhà nước; các đơn vị sự nghiệp công lập ở khu vực phía Bắc; các Ban, Ngành Trung ương; Cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học lý luận chính trị cho nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào; Đào tạo đại học và cao học một số chuyên ngành theo phân cấp của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

2. Đổi mới mạnh mẽ công tác đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu công tác cán bộ của đất nước trong giai đoạn mới

Xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong giai đoạn mới hiện nay. Trên cơ sở những quan điểm, chủ trương của Đảng nói chung và Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nói riêng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện chính trị khu vực I lần thứ IX (nhiệm kỳ 2020-2025) đã xác định chú trọng vào những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; giảng dạy đảm bảo bản chất trường Đảng; chủ động, tích cực trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; xây dựng cơ sở vật chất nhằm thực hiện tốt mọi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện trong bối cảnh mới hiện nay.

Với giá trị cốt lõi được xác định là “Kiên định - Thực tế - Sáng tạo - Kết nối - Phụng sự”; Đảng uỷ, Ban Giám đốc, đặc biệt là người đứng đầu Học viện hiện nay đã chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng của Học viện; xây dựng chuẩn đầu ra môn học; xây dựng đề cương môn học theo hướng cốt lõi, tăng cường vận dụng lý luận vào thực tiễn; tăng cường năng lực và phẩm chất cho người học; đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực, hiện đại; giữ vững bản chất trường Đảng trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học; tăng cường kỷ cương, kỷ luật học đường; thúc đẩy nghiên cứu khoa học phục vụ trực tiếp công tác đào tạo, bồi dưỡng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; mở nhiều lớp bồi dưỡng cán bộ tại các địa phương, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn; xây dựng giảng đường, thư viện thông minh trên cơ sở tiếp cận và ứng dụng thành tựu của cách mạng Công nghiệp lần thứ tư; sáng tạo trong xây dựng các chương trình, mô hình học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo hướng thực chất, hiệu quả; xây dựng cơ sở vật chất khang trang, hiện đại, xanh, sạch đẹp... làm cho công tác đào tạo, bồi dưỡng thật sự chất lượng, hiệu quả; trong đó tập trung vào một số nội dung sau:

Một là, đổi mới đề cương, kế hoạch bài giảng

- Đối với chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị: Từ năm học 2015 -2016, Học viện Chính trị khu vực I đã thực hiện đổi mới trong công tác xây dựng đề cương, kế hoạch bài giảng chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị. Cụ thể là, thực hiện Quyết định số 3166/QĐ-HVCTQG ngày 18 tháng 7 năm 2015 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về việc ban hành Khung chương trình Cao cấp lý luận chính trị, gồm 04 khối kiến thức với 13 môn học và 02 chuyên đề (bắt buộc và tự chọn). Trên cơ sở sử dụng bộ giáo trình hệ Cao cấp lý luận chính trị do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn, Học viện Chính trị khu vực I đã yêu cầu các khoa chuyên môn xây dựng đề cương môn học đảm bảo bản chất trường Đảng, trong đó xác định các nội dung cốt lõi của từng chuyên đề/môn học, làm cơ sở để mỗi giảng viên xây dựng kế hoạch bài giảng đảm bảo sự thống nhất về chuyên môn giữa kế hoạch bài giảng của giảng viên với đề cương môn học đã được khoa xây dựng.

Để thực hiện mục tiêu này, Học viện đã ban hành một số văn bản như: Hướng dẫn số 977/HD-HVCTKV I ngày 28 tháng 12 năm 2016 hướng dẫn xây dựng đề cương môn học và kế hoạch bài giảng chương trình Cao cấp lý luận chính trị, nhằm hướng dẫn các khoa chuyên môn và các giảng viên xây dựng đề cương môn học và kế hoạch bài giảng theo đúng mục tiêu, chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị hiện hành.

Đến năm 2017, nhằm đáp ứng yêu cầu tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong tình hình mới, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã chỉ đạo tiến hành điều chỉnh, đổi mới nội dung chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị. Theo đó, chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị được xây dựng mới gồm 19 môn học và 05 chuyên đề ngoại khoá. Trong bối cảnh đó, Học viện Chính trị khu vực I đã ban hành Thông báo số 680/TB-HVCTKV I ngày 13 tháng 8 năm 2018 về Hướng dẫn xây dựng đề cương môn học, kế hoạch bài giảng. Thông báo số 255-TB/HVCTKV I ngày 12 tháng 4 năm 2019 về điều chỉnh Phụ lục 2 - Kế hoạch bài giảngcho phù hợp với Khung chương trình mới do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban hành. Đặc biệt là Thông báo số 216-TB/HVCTKV I ngày 07 tháng 4 năm 2020 về điều chỉnh Đề cương và Kế hoạch bài giảng/chuyên đề.Theo đó, đề cương và kế hoạch bài giảng chuyên đề/môn học được thiết kế đáp ứng yêu cầu bản chất trường Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng tập trung vào 04 nội dung chính: i) Khung phân tích của chuyên đề (Nội dung khoa học, lý luận...); ii) Quan điểm, chính sách của Đảng/Nhà nước liên quan đến nội dung chuyên đề giảng dạy; iii) Những vấn đề thực tiễn đặt ra cần giải quyết; iv) Cách thức/giải pháp giải quyết vấn đề thực tiễn đặt ra (gắn lý luận với thực tiễn).

- Đối với các chương trình Bồi dưỡng: Học viện luôn bám sát các quy định của Đảng về công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý; trực tiếp là Quy định số 164 QĐ/TW ngày 01 tháng 2 năm 2013 của Bộ Chính trị về chế độ bồi dưỡng và cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý và các Quy định, Nghị quyết, Kết luận..., của Đảng và Nhà nước để xây dựng đề cương và kế hoạch bài giảng đảm bảo mục đích, yêu cầu và phù hợp với từng đối tượng.

Theo đó, đề cương và kế hoạch bài giảng của các chương trình bồi dưỡng chú trọng vào việc cập nhật những kiến thức khoa học, lý luận mới và những quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước mới ban hành, nhằm cung cấp kịp thời những kiến thức và kỹ năng mới cho cán bộ trong việc giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra tại đơn vị/địa phương.

Hai là, công tác xây dựng và phát triển chương trình đào tạo, bồi dưỡng

- Đối với chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị: Học viện Chính trị khu vực I thực hiện thống nhất theo khung chương trình do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban hành. Do vậy, công tác xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo, bồi dưỡng của Học viện Chính trị khu vực I chủ yếu tập trung vào các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý và một số chương trình đào tạo đại học, cao học.

- Đối với các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức: Trong bối cảnh quy mô, chỉ tiêu đào tạo Cao cấp lý luận chính trị có những điều chỉnh, những năm gần đây Đảng ủy, Ban Giám đốc, đặc biệt là người đứng đầu Học viện đã chủ trương đẩy mạnh phát triển các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo quản lý. Đồng thời, chỉ đạo sát sao việc xây dựng khung các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức bám sát vào các quy định của Đảng về công tác bồi dưỡng cán bộ để xây dựng các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức đảm bảo mục đích, yêu cầu, nội dung và thời gian phù hợp với từng đối tượng, có sự phân định giữa đào tạo với bồi dưỡng, cập nhật kiến thức - xem đây là một trong những hướng đột phá mới, một nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Học viện hiện nay.

Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, trên cơ sở phát huy truyền thống 70 năm vẻ vang của Học viện, ngoài các lớp bồi dưỡng chức danh theo sự phân cấp của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh là Bồi dưỡng chức danh Công tác Văn phòng, công tác Dân vận, công tác Tổ chức và công tác Kiểm tra. Trong những năm gần đây, công tác bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý của Học viện tiếp tục được mở rộng cả về số lượng, quy mô và đối tượng.

Cụ thể là, từ năm 2018 đến nay, Học viện đã phối hợp với các đơn vị/địa phương tổ chức được 04 lớp Bồi dưỡng cán bộ diện Ban Thường vụ tỉnh uỷ quản lý (đối tượng 3) cho các tỉnh Nam Định, Sơn La, Phú Thọ, Hà Nam; 04 lớp Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý thuộc diện quy hoạch lãnh đạo Ngân hàng Chính sách xã hội cấp tỉnh; 01 lớp Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho cán bộ theo Đề án số 10-ĐA/TU, Nghị quyết số 11-NQ/TU của Ban Thường vụ tỉnh uỷ về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030; 01 lớp Bồi dưỡng dự nguồn cấp uỷ cho thành phố Chí Linh (Hải Dương); 01 lớp Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ theo vị trí việc làm cho công chức các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh Tuyên Quang; 04 lớp bồi dưỡng công tác Tổ chức Đảng cho cấp uỷ xã, phường, thị trấn của thành phố Hải Phòng và 01 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đảng cho cấp uỷ các cấp thuộc Tổng Công ty quản lý Bay Việt Nam; cùng với 30 lớp Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ diện Ban Thường vụ huyện uỷ quản lý (đối tượng 4); cán bộ dự nguồn quy hoạch Ban chấp hành, Ban Thường vụ, các chức danh lãnh đạo, quản lý cấp huyện cho một số địa phương như: Nam Định, Sơn La, Phú Thọ, Thanh Hoá, Hà Nam, Hà Giang..., với hàng ngàn cán bộ lãnh đạo, quản lý đã tham gia và hoàn thành các chương trình bồi dưỡng.

Để xây dựng và phát triển các chương trình bồi dưỡng, cập nhật kiến thức phù hợp với từng đối tượng cán bộ lãnh đạo, quản lý; trước mỗi khoá bồi dưỡng, Học viện đều phối hợp với các đơn vị/địa phương tiến hành khảo sát nhu cầu của cán bộ về các chuyên đề, kiến thức, kỹ năng mà họ cần được bổ sung, cập nhật để xây dựng chương trình phù hợp. Đồng thời, định kỳ Học viện đều tiến hành rà soát, cập nhật, điều chỉnh chương trình, tài liệu phù hợp nhằm đáp ứng các yêu cầu của từng đơn vị/địa phương.

Bên cạnh đó, để rút kinh nghiệm trong công tác xây dựng chương trình và tổ chức thực hiện các lớp bồi dưỡng; sau mỗi lớp bồi dưỡng, Học viện đều tổ chức khảo sát lấy ý kiến người học về nội dung chương trình, báo cáo viên, thời gian tổ chức, các điều kiện phục vụ lớp học và những mong muốn, nhu cầu về kiến thức, kỹ năng cần được trang bị, nhằm có thêm thông tin để điều chỉnh cho các lớp bồi dưỡng sau.

- Đối với chương trình đào tạo đại học và cao học: Cùng với việc phát triển các chương trình bồi dưỡng, việc xây dựng các chương trình đào tạo đại học và cao học cũng được Học viện chú trọng và tiến hành thường xuyên.

Năm 2015, Học viện xây dựng chương trình đào tạo đại học văn bằng hai ngành Chính trị học và liên kết với trường Đại học Hải Phòng tuyển sinh 01 lớp hình thức vừa làm vừa học với 77 học viên tham gia và tốt nghiệp. Năm 2016, Học viện tiếp tục liên kết với trường Cao đẳng Kinh tế - Tài chính Thái Nguyên tuyển sinh 01 lớp với 25 học viên tham gia và tốt nghiệp. Cũng trong năm 2016, Học viện đã liên kết với trường Đại học Thái Nguyên tuyển sinh 01 lớp cho 93 học viên tham gia và tốt nghiệp. Bên cạnh đó, từ năm 2016 đến nay, Học viện đã xây dựng chương trình đào tạo đại học chuyên ngành Tổ chức và tổ chức đào tạo cho 127 lưu học sinh Lào theo diện Hiệp định. Qua thông tin phản hồi từ phía nước bạn, nhiều học viên sau khi tốt nghiệp về nước đều công tác tốt và hiện giữ những chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào.

Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo cao học cũng được Học viện quan tâm thực hiện. Cụ thể là, từ năm 2012 đến nay, Học viện đã xây dựng chương trình và tổ chức đào tạo cho 1.271 học viên cao học các chuyên ngành Quản lý kinh tế, Triết học, Kinh tế chính trị, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ba là, đổi mới công tác tổ chức đào tạo, bồi dưỡng

- Đổi mới phương pháp giảng dạy của giảng viên

Học viện đặc biệt chú trọng và quyết liệt trong việc chỉ đạo đổi mới phương pháp giảng dạy, theo phương châm gắn lý luận với thực tiễn và đảm bảo bản chất trường Đảng. Ưu tiên và tập trung mọi nguồn lực để đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp giảng dạy - xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và là khâu đột phá trong chiến lược đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của Học viện.

Để thực hiện nhiệm vụ này, năm 2016 Học viện đã thành lập Ban Chỉ đạo đổi mới phương pháp giảng dạy chương trình Cao cấp lý luận chính trị (do đồng chí Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc Học viện là Trưởng Ban). Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo quyết liệt công tác đổi mới phương pháp giảng dạy, bắt đầu từ việc xây dựng đề cương môn học, trong đó xác định rõ mục tiêu và chuẩn đầu ra của từng chuyên đề/môn học theo hướng tăng cường tính đảng và đảm bảo bản chất trường Đảng; tập trung vào việc phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học viên, lấy học viên làm trung tâm; tăng cường sự tương tác giữa giảng viên với học viên và giữa học viên với học viên; đồng thời thực hiện tổ chức giảng dạy thông qua hoạt động của người học theo hướng chuyển từ việc truyền thụ tri thức sang bồi dưỡng và phát triển năng lực cho học viên.

Bên cạnh đó, Học viện đã chỉ đạo các khoa chuyên môn căn cứ vào các quy định, hướng dẫn để yêu cầu từng giảng viên thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, đồng thời thực hiện lồng ghép, tích hợp nội dung Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22 tháng 10 năm 2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới và các nội dung về đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực vào từng nội dung chuyên đề/môn học. Học viện xác định, đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, mà còn là điểm đột phá để đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng - là một điểm nhấn quan trọng của Học viện Chính trị khu vực I trong hệ thống Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng.

- Đổi mới phương pháp học tập, rèn luyện của học viên

Quán triệt tinh thần giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh là “Việc học phải lấy tự học làm cốt”. Cùng với việc đổi mới phương pháp giảng dạy của giảng viên, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; đồng thời trực tiếp khắc phục bệnh lười học, ngại học lý luận chính trị đối với học viên. Học viện Chính trị khu vực I đã tổ chức hoạt động tự học đối với học viên. Cụ thể là, Học viện đã ban hành các hướng dẫn về hoạt động tự học và quản lý, đánh giá sản phẩm tự học của học viên như Hướng dẫn số 498-HD/HVCTKV I ngày 24/8/2021 về Hướng dẫn tự học các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị, Hoàn chỉnh chương trình Cao cấp lý luận chính trị; Hướng dẫn số 611-HD/HVCTKV I ngày 24/8/2022 về Hướng dẫn đánh giá rèn luyện các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị, Hoàn chỉnh chương trình Cao cấp lý luận chính trị; Thông báo số 1482-TB/HVCTKV I ngày 08/8/2023 về thời gian và cách thức nộp sản phẩm tự học (dành cho các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị); Thông báo số 1509-TB/HVCTKV I ngày 24/8/2023 về việc điều chỉnh mẫu sản phẩm tự học, nhằm hướng dẫn về cách thức tổ chức và quản lý quá trình tự học của học viên.

Thực tiễn quá trình tổ chức và quản lý hoạt động tự học của học viên tại Học viện thời gian qua cho thấy, hoạt động này đã từng bước đi vào nề nếp, được giảng viên và học viên đánh giá cao về ý nghĩa thiết thực đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng; vừa thực hiện được mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng yêu cầu bản chất trường Đảng; vừa tăng tính chủ động, tích cực của học viên, trực tiếp khắc phục bệnh ngại học, lười học lý luận chính trị của học viên khi học tập, rèn luyện tại Học viện.

Cùng với hoạt động tự học của học viên, từ năm học 2021 - 2022, định kỳ Học viện còn tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm lệch lạc, sai trái, thù địch tại các lớp học viên. Sau hơn 02 năm thực hiện, hoạt động này đã trở thành những đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong khối học viên các hệ lớp. Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, nhiều quan điểm lệch lạc, sai trái, thù địch đã được nhận diện và được học viên sử dụng các nội dung lý luận và căn cứ thực tiễn để đấu tranh phản bác. Hoạt động này không chỉ giúp học viên học tập tốt, mà còn tăng cường kỹ năng nhận diện và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch cho mỗi học viên; góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường niềm tin khoa học vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ.

- Đào tạo, bồi dưỡng kết hợp giảng đường - hiện trường

Trong những năm gần đây, Học viện đã tổ chức mô hình đào tạo, bồi dưỡng kết hợp giảng đường - hiện trường. Cụ thể là, sau một số chuyên đề/môn học có kiến thức liên quan với nhau, hoặc cuối mỗi khoá bồi dưỡng; Học viện đều phối hợp với các đơn vị/địa phương tổ chức cho học viên đi nghiên cứu thực tế tại các đơn vị/địa phương để tìm hiểu về các hoạt động thực tiễn gắn với nội dung lý luận của chuyên đề/môn học hoặc mô đun kiến thức các chuyên đề/môn học, nhằm tăng cường sự hiểu biết của học viên đối với thực tiễn đời sống xã hội, gắn kết và vận dụng những nội dung lý luận được học trên giảng đường vào giải quyết các vấn đề thực tiễn xã hội đang đặt ra.

- Đổi mới công tác quản lý đào tạo, tăng cường kỷ luật, kỷ cương học đường

Cùng với việc đổi mới trong xây dựng đề cương, kế hoạch bài giảng, đổi mới phương pháp giảng dạy... Học viện rất quan tâm đến việc đổi mới công tác quản lý đào tạo, từ việc quản lý kế hoạch đào tạo, đến việc quản lý hoạt động dạy - học nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương học đường; từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng.

Để quản lý kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, Ban Giám đốc đã chỉ đạo Ban Quản lý đào tạo phối hợp với các đơn vị đổi mới việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm bảo đảm tính khoa học, dân chủ và ổn định khi xây dựng và thực hiện kế hoạch. Theo đó, kế hoạch học tập toàn khóa đối với các hệ lớp đều được xây dựng và ban hành ngay từ đầu khóa học, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý, tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng.

Cùng với việc tăng cường quản lý việc xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo, Học viện đặc biệt chú trọng đến việc quản lý hoạt động dạy - học trên giảng đường nhằm đưa hoạt động dạy - học đi vào nề nếp, đảm bảo kỷ luật, kỷ cương học đường; từng bước khắc phục bệnh lười học, ngại học lý luận chính trị của học viên. Trong thực tế, Học viện đã thực hiện nhiều giải pháp đổi mới quản lý, điều hành công tác phối hợp giữa các chủ thể liên quan trong tổ chức và quản lý đào tạo, bồi dưỡng. Công tác kết nối địa phương được đẩy mạnh, sự phối hợp giữa Ban Quản lý đào tạo với các khoa chuyên môn và các đơn vị/địa phương ngày càng chặt chẽ, hiệu quả.

Để tăng cường kỷ luật, kỷ cương học đường, trên cơ sở các quy chế, quy định của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị khu vực I đã xây dựng và ban hành nhiều thông báo, hướng dẫn về công tác quản lý đào tạo, bồi dưỡng như: Hướng dẫn số 609-HD/HVCTKVI ngày 24/8/2022 Hướng dẫn trách nhiệm quản lý của giảng viên trong giờ học. Hướng dẫn số 610-HD/HVCTKVI ngày 24/8/2022 Hướng dẫn về việc nghỉ học/nghỉ thi của học viên các hệ đào tạo, bồi dưỡng. Hướng dẫn số 611-HD/HVCTKVI ngày 24/8/2022 Hướng dẫn đánh giá rèn luyện khoá học các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị, Hoàn chỉnh chương trình Cao cấp lý luận chính trị…, và nhiều nội quy, quy chế liên quan để tạo sự quản lý thống nhất và đồng bộ trong công tác đào tạo, bồi dưỡng.

Đặc biệt, những năm gần đây, Học viện Chính trị khu vực I đã đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào nhiều khâu, nhiều quá trình quản lý đào tạo, bồi dưỡng; từ việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đến việc sử dụng phần mềm quản lý đào tạo, phần mềm kết nối với địa phương... Đáng chú ý, hiện nay tất cả các phòng học, giảng đường tại Học viện đều được lắp đặt hệ thống camera giám sát và hệ thống nhận diện khuôn mặt học viên; tất cả các phòng học, giảng đường tại các địa phương đặt lớp liên kết với Học viện đều có hệ thống camera giám sát nhằm phục vụ và nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo.

Cùng với các biện pháp quản lý đào tạo bằng hành chính và công nghệ, để đổi mới công tác quản lý đào tạo, Học viện thường xuyên phát huy tinh thần trách nhiệm quản lý lớp của giảng viên, đặc biệt là ý thức tự quản của ban cán sự lớp và của mỗi học viên, cũng như tăng cường tính chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ chủ nhiệm lớp, quản lý lớp và ban Quản lý đào tạo nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương học đường, góp phần nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng của Học viện.

Bốn là, công tác đánh giá kết quả học tập

Công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học viên cũng được Học viện quan tâm thực hiện và đổi mới phù hợp với thực tiễn. Những năm gần đây, để đáp ứng yêu cầu của công tác cán bộ, nhất là công tác đánh giá cán bộ, Học viện đã tiến hành đổi mới cách thức đánh giá kết quả học tập của học viên theo hướng yêu cầu học viên vận dụng kiến thức lý luận vào giải quyết những vấn đề của đơn vị/địa phương. Theo đó, đề thi và chủ đề viết thu hoạch luôn được điều chỉnh nhằm đảm bảo bám sát nội dung chương trình môn học, hướng vào việc sử dụng khung lý thuyết để nhận diện và giải quyết các vấn đề thực tiễn đang đặt ra, gắn với thực tiễn công tác của học viên tại đơn vị/địa phương.

Bên cạnh đó, hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên cũng được đa dạng hoá và linh hoạt. Đối với các hệ đào tạo, ngoài hình thức thi viết tự luận đóng hoặc tự luận được sử dụng giáo trình, học viện còn sử dụng hình thức thi vấn đáp nhóm đối với một số môn học. Tất cả các đề thi đều sử dụng trong ngân hàng đề thi được bảo mật từ khâu xây dựng, quản lý và sử dụng. Đồng thời, định kỳ Học viện đều chỉ đạo các khoa chuyên môn rà soát, điều chỉnh đề thi phù hợp với từng đối tượng người học, từng chương trình đào tạo.

Đối với chương trình đào tạo Cao cấp lý luận chính trị, ngoài việc tổ chức thi tốt nghiệp, Học viện còn tổ chức cho học viên thực hiện Đề án tốt nghiệp hoặc viết Khoá luận tốt nghiệp (nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID19) để đánh giá kết quả tốt nghiệp đối với từng học viên.

Đối với các chương trình bồi dưỡng, Học viện áp dụng thống nhất hình thức viết bài thu hoạch với nội dung câu hỏi hướng vào sự vận dụng lý luận để giải quyết các khó khăn, vướng mắc mà học viên gặp phải trong thực tiễn quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ tại đơn vị/địa phương.

Đặc biệt, để đạt được mục tiêu rèn luyện về tư tưởng, phẩm chất của người học, cùng với việc đánh giá về kiến thức, Học viện tiến hành đánh giá kết quả rèn luyện cả quá trình tham gia khoá học của từng học viên theo từng tiêu chí cụ thể, tập trung vào quá trình rèn luyện của học viên từ ý thức học tập trên lớp, tham gia thảo luận sản phẩm tự học, tham gia các buổi sinh hoạt chuyên đề, nghiên cứu thực tế, đến phẩm chất, lối sống và việc chấp hành các nội quy, quy định của Học viện.

Có thể khẳng định rằng, với tinh thần chỉ đạo quyết liệt của Đảng uỷ, Ban Giám đốc, trực tiếp là người đứng đầu Học viện; cùng với sự quyết tâm, nỗ lực của toàn thể cán bộ, giảng viên và học viên với những giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng của Học viện đã từng bước được đổi mới theo hướng biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo, gắn với bản chất trường Đảng và không ngừng tăng cường tính đảng trong nội dung các chương trình đào tạo, bồi dưỡng. Qua đó, từng bước tạo ra những thay đổi theo hướng chất lượng và hiệu quả trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại Học viện Chính trị khu vực I ngày càng được nâng cao.

Kết luận

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác cán bộ của Đảng và Nhà nước; việc đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Học viện Chính trị khu vực I cần tiếp tục được thực hiện để ngày càng nâng cao chất lượng và hiệu quả. Với kết quả, thành tựu đã đạt được, có thể khẳng định rằng trong 70 năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, trực tiếp là của Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Học viện Chính trị Khu vực I đã khắc phục mọi khó khăn, tích cực, chủ động, sáng tạo, không ngừng đổi mới để hoàn thành xuất sắc sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý có phẩm chất đạo đức, năng lực và phong cách làm việc hiệu quả, gắn lý luận với thực tiễn cho hàng vạn cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp, đáp ứng các yêu cầu trong từng thời kỳ cách mạng của đất nước, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh về chính trị, tổ chức, chuyên môn nghiệp vụ. Thông qua những kiến thức, kỹ năng, phẩm chất, tác phong, tư tưởng và thái độ được đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện tại Học viện Chính trị khu vực I, nhiều thế hệ học viên của Học viện đã đảm nhiệm tốt các cương vị quan trọng trong hệ thống chính trị của đất nước.

Với tất cả những kết quả đã đạt được trong công tác đào tạo, bồi dưỡng 70 năm qua, đặc biệt là những đổi mới trong công tác đào tạo, bồi dưỡng hiện nay, Học viện Chính trị khu vực I đã và đang thực sự trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý và tư vấn chính sách có uy tín của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan, doanh nghiệp... Truyền thống vẻ vang của Học viện đã, đang và sẽ tiếp tục được các thế hệ cán bộ, giảng viên không ngừng xây dựng, bồi đắp.

Tài liệu tham khảo:

[1] Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Quy định số 164 QĐ/TW ngày 01/2/2013 của Bộ Chính trị về chế độ bồi dưỡng và cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý.

[2] Đảng Cộng sản Việt Nam (2018), Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.

[3] Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (2015), Quyết định số 3166/QĐ-HVCTQG ngày 18 tháng 7 năm 2015 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về việc ban hành Khung chương trình Cao cấp lý luận chính trị.

[4] Học viện Chính trị khu vực I (2016), Hướng dẫn số 977/HD-HVCTKV I ngày 28 tháng 12 năm 2016 hướng dẫn xây dựng đề cương môn học và kế hoạch bài giảng chương trình Cao cấp lý luận chính trị.

[5] Học viện Chính trị khu vực I (2018), Thông báo số 680/TB-HVCTKV I ngày 13 tháng 8 năm 2018 về Hướng dẫn xây dựng đề cương môn học, kế hoạch bài giảng.

[6] Học viện Chính trị khu vực I (2019), Thông báo số 255-TB/HVCTKV I ngày 12/4/2019 về điều chỉnh Phụ lục 2 - Kế hoạch bài giảng cho phù hợp với Khung chương trình mới do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh ban hành.

[7] Học viện Chính trị khu vực I (2020), Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Chính trị khu vực I lần thứ IX (nhiệm kỳ 2020 - 2025).

[8] Học viện Chính trị khu vực I (2020), Thông báo số 216-TB/HVCTKV I ngày 07 tháng 4 năm 2020 về điều chỉnh Đề cương và Kế hoạch bài giảng/chuyên đề.

[9] Học viện Chính trị khu vực I (2021), Hướng dẫn số 498-HD/HVCTKV I ngày 24/8/2021 về Hướng dẫn tự học các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị, Hoàn chỉnh chương trình Cao cấp lý luận chính trị.

[10] Học viện Chính trị khu vực I (2022), Hướng dẫn số 611-HD/HVCTKV I ngày 24/8/2022 về Hướng dẫn đánh giá rèn luyện các hệ lớp Cao cấp lý luận chính trị, Hoàn chỉnh chương trình Cao cấp lý luận chính trị.